پسوریازیس

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی است که با پلاک های پوسته دار قرمز تظاهر پیدا می کند.

پسوریازیس اشکال گوناگون با شدت های متفاوت داشته و مسری هم نمی ‌باشد.

پسوریازیس معمولا در سنین نوجوانی یا جوانی شروع میشود، ولی حتی در دوره نوزادی یا سنین پیری هم ممکن است بروز کند. هم زنان و هم مردان تقریباً به یک نسبت به این بیماری مبتلا می‌ شوند.

نمای ظاهری بیماری پسوریازیس به شکل ضایعات ضخیم با پوسته نقره ای یا سفید که ممکن است پاپول هایی با تنها چند میلیمتر اندازه باشند یا اینکه پلاک های بزرگی باشند که بخش وسیعی از بدن را درگیر کرده اند. پسوریازیس در اشکال گوناگون دیده می‌شود، اما شایع‌ترین شکل آن که پسوریازیس معمولی نامیده می‌شود بصورت پلاکهای قرمز رنگ با پوسته‌ریزی قابل توجه، اغلب در سر، آرنج‌ها، ساعدها، زانوها و سایر نواحی تحت فشار دیده می‌شود.

پسوریازیس معمولا قرینه است و نواحی مشابه دو طرف بدن را درگیر می کند.

نواحی شایع درگیری معمولا روی مفاصل بزرگ زانو، آرنج، مفاصل انگشتان و البته کف دست و پا است.

زیر بغل، زیر سینه ها، نواحی تناسلی و سایر چین های بدن هم ممکن است درگیر شوند که به این نوع پسوریازیس فلکسورال یا معکوس می گویند.

درگیری ناخن ها هم در جریان پسوریازیس امری معمول است.

این امر بخصوص در افرادی که درگیری مفصلی دارند بیشتر دیده می‌شود. درگیری ناخن‌ها ممکن است بصورت جدا شدن صفحه ناخن از بستر ناخن، بروز نقاط ریز روی ناخن، ضخیم شدن زیر ناخن و یا تغییر شکل و تغییر رنگ ناخن تظاهر کند.

اگرچه در درصد بالایی از بیماران پسوریازیس، ناحیه سر درگیر می‌شود، اما این مسئله باعث ریزش مو نمی‌ شود.

گاهی اوقات پلاکهای فوق‌الذکر بخش قابل توجهی از سطح پوست را درگیر می‌کنند که در این حالت اصطلاحاً به آن پسوریازیس ژنرالیزه می‌گویند و گاهی هم تقریباً تمام سطح بدن دچار قرمزی و پوسته‌ریزی می‌شود که حالت خطیری از پسوریازیس را ایجاد می‌کند که پسوریازیس اریترودرمیک نامیده شده، نیاز به مراقبت ویژه دارد.

علاوه بر این ممکن است ضایعات پوستی پسوریازیس بسیار کوچک و متعدد باشند که اصطلاحاً به آن پسوریازیس قطره‌ای می‌گویند که بخصوص در کودکان و پس از عفونتهای استرپتوکوکی دیده می‌شود.

ندرتاً ضایعات پوستی در پسوریازیس بصورت ضایعات حاوی چرک تظاهر پیدا می‌کنند که در این حالت به آن پسوریازیس پوسچولار می‌گویند.

ممکن است در جریان بیماری پسوریازیس مفاصل نیز درگیر شوند که به آن آرتریت پسوریازیی می‌گویند.

آرتریت پسوریازیس معمولاً در افراد بزرگسال ایجاد شده و خود در اشکال گوناگون دیده می‌شود.

معمولاً یک یا چند مفصل محیطی بطور غیر قرینه مبتلا می‌شوند، اما این امکان وجود که مفاصل انگشتان، ستون فقرات و سایر نواحی هم درگیر شوند.

علت بیماری پسوریازیس چیست؟

علت اصلی بیماری مشخص نیست.

اما آنچه معلوم است اینست که ضایعات پسوریازیس ناشی از تکثیر بیش از حد لایه خارجی پوست هستند.

امروزه مشخص شده است که پسوریازیس یک بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن است.

در طی این بیماری سیستم ایمنی با ارسال سیگنال‌های معیوب موجب تسریع رشد سلول‌های پوست می‌شود.

در واقع در حالت عادی سلول‌های پوست بطور دائم از لایه‌های زیرین به طرف سطح حرکت کرده، در آنجا هسته‌های خود را از دست داده و بصورت پوسته‌های مرده از بدن دفع می‌شوند. این روند بطور معمول حدود یک ماه به طول می‌انجامد، اما در جریان پسوریازیس، چرخه حیات سلول‌های پوست بر اثر همان اشکالات سیستم ایمنی، سرعت یافته، در نتیجه چندین لایه سلول مرده در سطح پوست تجمع پیدا می‌کنند که همان پوسته‌ های پسوریازیس را تشکیل می‌دهند.

آیا بیماری پسوریازیس مسری است؟

پاسخ این پرسش به روشنی منفی است و بیمار و همراهان وی نباید کوچکترین نگرانی از این بابت داشته باشند.

بنابراین، اگر هم بیماری در شخص دیگری از اعضای خانواده ایجاد شده است نه به علت سرایت از فرد مبتلا، بلکه اغلب به خاطر زمینه‌های ژنتیکی مشترک است. همینطور اگر بیماری در یک فرد رو به گسترش است، نه به علت سرایت از کانونی به کانون دیگر، بلکه به خاطر سیر بیماری و بعضاً به علت صدماتی است که فرد به پوست خویش وارد کرده است.

نقش وراثت در بیماری پسوریازیس

ارث نقش مهمی در بیماری پسوریازیس دارد. اما ژن واحدی برای این بیماری وجود ندارد.

بیماران مبتلا به پسوریازیس اغلب دوست دارند بدانند که آیا فرزندانشان نیز به این بیماری دچار خواهند شد یا خیر؟

پاسخ به این سئوال، چندان ساده نیست.

بطور کلی می‌توان گفت:

• اگر تنها یکی از والدین به بیماری دچار باشند, احتمال ابتلای فرزندشان کمتر از ده درصد خواهد بود.
• اگر هر دوی والدین مبتلا به پسوزیازیس باشند تا ۴۰ درصد این احتمال وجود خواهد داشت.